Yolcu garantileri kamu bütçesini zorluyor

AKP iktidarında Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri kapsamında havayolu ulaşım sektörü en büyük payı aldı. Ancak, bu projeler büyük tutarlarda kamu kaynaklarının belli şirketlere aktarılmasına yol açtı. Özellikle havalimanlarındaki hayali yolcu garantileri kamu bütçesine büyük yükler getirdi. BirGün'ün araştırmalarına göre, 2014-2023 döneminde havalimanlarındaki yolcu garantileri nedeniyle özel şirketlere ödenen garanti tutarı 1,5 milyar TL'yi aştı.

Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) verilerine göre, 2023 yılı sonunda havacılık sektöründe 20 adet KÖİ projesi hayata geçirildi. DHMİ, bu projelerin havalimanlarına özel sektör tarafından dinamizm getirdiğini savunsa da, mali veriler bu projelerin bütçede açtığı karadelikleri de gözler önüne serdi. En yüksek garanti ödemesi 2023 yılında yapıldı.

İlk ödemeler, 2014 yılında başladı ve o yıl için DHMİ'nin garanti gideri 34 milyon 561 bin TL olarak kaydedildi. 2015 ve 2016 yıllarında yapılan ödemeler sırasıyla 47 milyon 361 bin TL ve 43 milyon 928 bin TL olarak gerçekleşti. Yap-İşlet-Devret modeli ile özel sektöre inşa ettirilen havalimanlarına verilen yolcu garantileri nedeniyle, DHMİ bütçesinden yapılan garanti ödemeleri 2014-2023 döneminde toplamda 1 milyar 524 milyon 697 bin TL'ye ulaştı.

DHMİ'nin 2017-2023 dönemindeki garanti giderleri de yıllar itibarıyla artış gösterdi, bu durum devlet bütçesindeki açığı daha da büyüttü.