Amerikan Washington Post gazetesi, NATO üyesi Türkiye'nin Rusya'dan S-400 füze savunma sistemi satın aldığı açıklamasının üzerine, ABD'nin yasal süreç gereği Türkiye'ye yaptırım uygulayıp uygulamayacağı sorusunu irdeliyor.
Josh Rogin imzalı haberin başlığı "Trump yasaları uygulayıp Türkiye'ye yaptırım uygulayacak mı?".
Haberde, "Kongre'den geçen, ABD Başkanı Trump'ın da imzaladığı Rusya'ya yönelik son yaptırımlar yasası uyarınca, yönetimin Türkiye'ye yaptırım uygulaması ve yasaklı Rus şirketiyle ticaret yaptığı için bu ülkeye tüm ABD silah satışını kesmesi lazım" deniyor.
Yazar, bu soruyu ABD'nin NATO Büyükelçisi Kay Bailey Hutchison'a sorduğunu, Hutchison'ın da 'belki' yanıtı verdiğini belirtiyor:
"(Hutchison), Trump yönetiminin, Türkiye'yi Rus savunma sanayiiyle anlaşmaya varması durumunda 'sonuçlarının farkında olması' uyarısında bulunduğunu söyledi, ama yönetim bununla ilgili henüz ne yapacağına karar vermedi."
Hutchison, "Bu zor meseleyi ikili ele alacağız, bu konuyla ilgili bir karar alınıp alınmadığını bilmiyorum. Cevabın ne olacağını bilmiyorum" diyor.
Haberin devamı şöyle:
"Hutchison'a göre, Türk hükümeti Trump yönetimine hızlı sonuç alma ihtiyacında oldukları için S-400 sistemini satın aldıklarını söyledi. Türkler Washington'a S-400 sistemini NATO savunma şemsiyesi altına sokmayacakları sözü verdi."
"Hutchison'a, Rus ordusuna giderek yaklaşan ve NATO'nun kabiliyetlerini doğrudan tehdit eden bir sisteme sahip olan Türkiye güvenilir bir NATO üyesi olur mu, diye sordum."
"Hutchinson, 'Açıkça büyük bir endişe var, bunla ilgili bir şüphe yok. Ama diğer yandan, Türkiye çok değerli bir NATO müttefiki … NATO'nun her çağrısına karşılık verdiler' yanıtını verdi.'"
Haberde, ABD Savunma Bakanı Jim Mattis'in, olası yaptırımlara rağmen ABD ile Türkiye arasındaki savunma işbirliğini ileriye taşımaya çalıştığı belirtiliyor.
Mattis'in Türkiye Savunma Bakanı Nurettin Canikli'yle 8 Kasım'da Brüksel'de bir araya geldiği hatırlatılırken "Mattis Türkiye'nin Rusya'dan savunma sistemi satın almasını önemsememiş gibi görünüyordu" deniyor.
Haberde konuyla ilgili Mattis'in de şu sözleri var: "Bu Türkiye'nin bağımsız kararıdır. Açıkça, NATO ile müşterek yürütülemez. Dolayısıyla ileriyle taşıyıp taşımama değerlendirmesi yapmaları gerekecek."
Bir ABD yetkilisinin aktardığına göre, bir yandan yaptırım tartışmaları devam ederken Mattis aynı zamanda Türkiye'ye ABD silah satışının sağlanması için uğraşıyordu.
Habere göre Mattis ile Canikli'nin Türkiye'ye satışı için müzakere ettiği silahlardan biri büyük uçakların uçaksavar füzelerinden korunması için kullanılan LAIRCM (Large Aircraf Infrared Countermeasures) sistemi.
"Satış, yeni bir askeri darbe girişiminden korkan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bindiği uçakların korunması amacıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan'a önerilmek isteniyor" diyor yazar.
ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, Washington Post'a konuyla ilgili yorum yapmadı.
ABD'nin eski Türkiye Büyükelçisi Eric Edelman ise, Mattis'in Erdoğan'ın desteğini kazanma ve ABD-dostu bir pozisyona çekme girişimlerinin başarısız olacağını söyledi.
Gazeteye konuşan Edelman, "Çok saçma, gereksiz bir iş. Başarılı olamayacak çünkü Erdoğan'ın çıkarlarına uygun değil. Erdoğan'ın çıkarları, ABD ile kötü ilişkilerden besleniyor. Bu nedenle Türk hükümeti basında Amerikan karşıtlığını kamçılıyor" dedi.
Haberin devamı şöyle:
"Tabii, S-400, ABD-Türkiye ilişkilerindeki büyük sorunlardan yalnızca biri. Erdoğan, geçen yıl darbe girişimine katıldıkları suçlamasıyla onlarca Amerikan vatandaşını hapse attı. Yetkililer sürekli olarak ABD'yi Suriye'de teröristleri desteklemekle suçluyor. Eşkıyaları, Washington sokaklarında barışçıl göstericileri dövdü."
"Ama Rus füze sistemini satın alması özel bir durum zira Kongre'nin müdahale etme gücü ve niyeti var. Kongre'de hem Cumhuriyetçiler hem de Demokratlar, Trump'ın, Rusya'nın ABD seçimlerine müdahalesine karşı bir ceza olarak gördükleri yeni Rus yaptırımlarını uygulamasından yana ısrarcı."
"Senato Dış İlişkiler Komitesi'nin kıdemli Demokrat üyesi Ben Cardin, Türkiye'nin S-400 füze sistemini satın almasıyla ilgili olarak bana, 'Sanıyorum yönetim bunun dava konusu olabileceğini anlıyor. Türkiye ile ilişkilerimiz gerçekten çok korkunç bir hal alıyor' dedi."
