Yeni uydu görüntüleri, Kuzey Kore'nin Güney Kore sınırına yakın birden fazla yerde duvara benzeyen bölümler inşa ettiğini ortaya çıkardı.
BBC’nin doğrulama servisi BBC Verify tarafından analiz edilen görüntüler Askerden Arındırılmış Bölge (DMZ) içindeki arazinin de temizlendiğini gösteriyor. Uzmanlar bunun Güney Kore ile uzun süredir devam eden ateşkesin ihlali anlamına gelebileceğini söylüyor.
İki ülke, aralarında barış anlaşması imzalamadıkları için teknik olarak savaş halinde. DMZ ise Kuzey ve Güney Kore arasında 4 km genişliğinde bir tampon bölge. İki tarafa bölünen DMZ’nin iki yanında ülkeler kendi taraflarını kontrol ediyor.
Uzmanlara göre bu son hareketlilik "olağandışı" ve iki ülke arasındaki gerilimin arttığı bir döneme denk geliyor.
Seul merkezli NK News adlı haber sitesinin muhabiri Shreyas Reddy, "Bu noktada Kuzey Kore'nin sınır boyunca askeri varlığını ve tahkimatını güçlendirmek istediğini tahmin edebiliriz" diyor.
BBC Verify, Kuzey Kore'nin bölgede yaptığı değişiklikleri incelemek üzere sınırın 7 km'lik bir bölümünün yüksek çözünürlüklü uydu görüntülerini elde etti.
Bu görüntüler, DMZ yakınlarında bariyerlerin dikildiği en az üç bölümü gösteriyor ve sınırın doğu ucuna yakın toplamda yaklaşık 1 km'lik bir alanı kapsıyor.
Sınırın diğer kısımlarında da bariyer inşa edilmiş olması muhtemel.
Bölgeden daha önce yüksek çözünürlüklü görüntülerin bulunmaması nedeniyle inşaatın tam olarak ne zaman başladığı bilinmiyor. Ancak Kasım 2023'te çekilen bir görüntüde bu yapılar görünmüyor.
BBC'nin konuştuğu Seul'deki Asan Politika Çalışmaları Enstitüsü'nde askeri ve savunma uzmanı olarak görev yapan Dr. Uk Yang, "Kişisel değerlendirmeme göre [Kuzey Kore] ilk kez bir yeri diğerinden ayıran bir bariyer inşa ediyor" dedi.
Dr. Yang, Kuzey Kore’nin 1990'larda savaş çıkması ihtimaline karşılık tankların ilerlemesini engellemek için tanksavar duvarları inşa ettiğini hatırlatıyor. Ancak bu son görüntülerde Kuzey Kore’nin 2-3 metre yüksekliğinde duvarlar ördüğünü belirten akademisyen, “Bunlar tanksavar duvarlarına benzemiyor” diyor.
Uydu görüntülerini inceleyen Dr. Yang, "Duvarların şekli, sadece tanklara engel olmayı değil, bir alanı bölmeyi amaçladıklarını gösteriyor" diye ekliyor.
DMZ'nin Kuzey Kore tarafında arazinin temizlendiğine dair kanıtlar da var.
Sınırın doğu ucunda son uydu görüntülerinde yeni oluşturulmuş bir bağlantı yolunun olduğu da görülüyor.
DMZ'nin kesin kuzey sınırını gösteren yukarıdaki harita için BBC'nin sınır haritalamayla ilgili araştırmasını benimsedik. Bunun nedeni, sınırın mevcut haritalarında küçük farklılıklar olması. Ancak bulabildiğimiz tüm versiyonlar arazi temizliğinin DMZ içinde gerçekleştiğini gösteriyor.
Güney Kore Genelkurmay Başkanlığı'ndan bir yetkili, kısa süre önce yaptığı bir basın açıklamasında, ordunun "taktik yolların güçlendirilmesi, mayın döşenmesi ve çorak arazilerin temizlenmesi" ile ilgili devam eden faaliyetleri tespit ettiğini söyledi.
DMZ'nin Kuzey Kore kontrolündeki tarafının dışındaki yerlerde arazilerin temizlendiğine dair haberler daha önce de çıkmıştı.
Kore Üniversitesi Ilmin Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nden Prof. Dr. Kil Joo Ban, "Arazi temizliği hem askeri hem de askeri olmayan amaçlarla yapılabilir" diyor.
Prof. Dr. Kil Joo Ban söz konusu temizliğin “Kuzey Kore'nin Güney Kore'deki askeri faaliyetleri izlemesi" ve "sınırdan Güney Kore'ye geçmeye çalışan sığınmacıları" tespit etmesi için "gözlem noktalarının kolayca kurulmasına olanak sağladığını" da sözlerine ekliyor.
Kuzey Kore ve Güney Kore liderleri en son 2018 yılında bir araya geldi
Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nin Asya ve Kore'den Sorumlu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Victor Cha'ya göre ise, "DMZ'de önceden istişare edilmeden yapı inşa etmek alışılmadık bir durum ve ateşkesin ihlali anlamına gelebilir."
Kore Savaşı 1953 yılında, her iki tarafın da "askerden arındırılmış bölge içinde, bu bölgeden ya da bu bölgeye herhangi bir düşmanca eylemde bulunmama" taahhüdünde bulunduğu bir mütarekeyle sona ermişti. Ancak nihai bir barış anlaşması yapılmamıştı.
Yeniden birleşme yıllardır olası değil. Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jong Un da bu yıl ülkesinin artık bu emelin peşinden gitmeyeceğini açıkladı. Öncesinde ise Kuzey Koreli liderlerinin hedefi hep bu olmuştu.
Bazı uzmanlara göre bu açıklamalar “örneğine rastlanmamış” türden. Yine bazı uzmanlar da Kim'in bu yılın başında Güney Kore'yi "baş düşman" olarak nitelendirmesini önemli bir politika değişikliği olarak gördü.
O zamandan bu yana Kuzey, iki ülkenin birliğini temsil eden bazı anıtları yıktığı gibi hükümet web sitelerindeki yeniden birleşmeye ilişkin referansları da silmeye başladı.
Kings College London Avrupa ve Uluslararası Çalışmalar Bölüm Başkanı Dr. Ramon Pacheco Pardo, "Kuzey Kore'nin Güney'den gelecek bir saldırıyı engellemek için daha fazla bariyere ihtiyacı yok. Ama Kuzey bu sınır bariyerlerini dikerek yeniden birleşmeyi istemediğinin sinyalini veriyor" diyor.
Bazı uzmanlar da bunun Kim'in daha geniş çaplı eylemleriyle uyumlu olduğunu söylüyor.
Oxford Üniversitesinde Kore Yarımadası araştırmacısı Dr. Edward Howell, "Kuzey Kore, Amerika Birleşik Devletleri ya da Güney Kore ile müzakere etmek istiyormuş gibi bile yapmıyor ve Japonya'nın son zamanlardaki görüşme girişimlerini de geri çevirdi" diyor.
Dr. Howell, “Kuzey Kore'nin Rusya ile ilişkilerinin daha sıcak bir hale gelmesiyle birlikte, bu yıl iki Kore arasında provokasyonlar artarsa şaşırmamalıyız" diye ekliyor.
