Ukrayna açısından hayati önem taşıyan erken başkanlık seçimlerini kazanan "Çikolata Kralı" lakaplı Peter Poroşenko, yaptığı ilk zafer konuşmasında Türkiye’yi özellikle Kırım konusunda müttefik ilan etti.
Gecenin ilerleyen saatlerinde seçim karargâhında oy sayımını izleyen milyarder işadamı Poroşenko, zaferinin perçinleştiğini görünce ilk basın toplantısını düzenledi.
Ukrayna halkı 21 Şubat “Maidan” devrimi sonrası ülkeden kaçan önceki lider Viktor Yanukoviç’in yerine geçecek yeni devlet başkanını belirlemek için sandık başına gitti. 35.5 milyon seçmenden yüzde 60 kadarının oy kullandığı seçimlerde, bu sabah itibarıyla oyların yarısına yakını sayıldı. “Çikolata Kralı” lakaplı Poroşenko yüzde 54'le yarışı ilk sırada götürürken, en güçlü rakibi eski Başbakan Yuliya Timoşenko ise yüzde 13’te kaldı.
Bu sonuçlar sandık çıkış anketleriyle de uyum gösterdi. Bu anket sonuçları da Poroşenko'nun yüzde 56, Timoşenko'nun yüzde 13 oy aldığını gösteriyor.
‘Türkiye'yle aynı görüşteyiz’
Nerdun Hacıoğlu’nun Hürriyet’teki haberine göre, yemin ederek cumhurbaşkanı görevine başladığında izleyeceği program hakkında ilk ipuçlarını veren Poroşenko, “Ukrayna’nın hiçbir zaman ve hiçbir koşulda taviz vermeyeceği temel ilkelerini sıralamak istiyorum. Bunların başında ülkemizin federasyon olmayacağıdır. İkinci önemli husus Ukrayna hiçbir zaman Kırım’da yapılan referandum sonuçlarını tanımayacak. Bu konuda komşumuz Türkiye ile tamamen aynı görüşteyiz. Türkiye de Kırım referandumunu tanımıyor ve orada Rusya varlığını kabul etmiyor. Üçüncü önemli prensip izlenecek dış politikayla ilgili. Buradan tüm dünyaya nasıl bir yol seçeceğimizi sadece ve sadece Ukrayna halkı tarafından belirleneceğini ilan ediyorum. Pazar günkü seçimlerde halkımın bana verdiği oyları da zaten Avrupa yolu seçimi için verilmiş sayıyorum” dedi.
Konuşmasının devamında Ukrayna’nın diğer önemli komşusu Rusya ile ilişkilerine de geniş yer ayıran Poroşenko, “Beklentim en yakın zamanda Rusya lideri Vladimir Putin ile görüşerek biriken son derece karmaşık problemleri çözmemizdir. Rusya düne kadar Kiev’de yasadışı yönetim bulunduğunu iddia ederek bizimle masaya oturmuyordu. Pazar günkü seçimden sonra Rusya artık böyle bir savunma yapma lüksüne sahip değil. Rusya’dan beklentim bir an önce Ukrayna seçim sonuçlarını tanıdığını açıklamasıdır. Rusya ile 200 yıldan buyana en kritik ilişki döneminden geçiyoruz. Ancak Rusya olmadan Ukrayna’daki krize çözüm bulunması da imkansız. Yapılacak görüşmeler için zaten Nisan ayında başlatılan Cenevre sürecinin devam ettirilmesini planlıyorum. Rusya ile ikili görüşmeler yaparken AB ile ABD’nin arabulucu hizmetlerinden de yararlanacağız. Rusya ile başlatılacak görüşmeler Avrupa’nın güvenliğini de yakından ilgilendiriyor. Çünkü Rusya’nın Kırım’ı işgali ardından İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan tüm dünya güvenlik sistemi altüst edildi. Budapeşte garantörlük anlaşması Rusya tarafından bir çırpıda hiçe sayıldı. Yapacağımız görüşmelerde Ukrayna’ya yeni devlet bütünlüğü garantileri verilmesini talep edeceğiz” şeklinde konuştu.
Ukrayna’da sancılı Donetsk ile Lugansk ayrılıkçı bölgelerindeki duruma da değinen Poroşenko, Pazar günü zor da olsa bu iki bölgede yaşayan halkın yüzde 25 oranında oy kullanma fırsatı bulduğunu belirterek, “Dolayısıyla Pazar günkü oylamaya tüm Ukrayna seçimi dememiz doğru olacak. Zaten göreve başlama yeminini de başkent Kiev’de değil, Donetsk bölgesindeki madenci şehri Donbas’ta yapmayı planlıyorum. O bölgelerde yapıcı çevrelerle ilk başka masaya oturup mevcut problemleri barışçıl yoldan çözmeye çalışacağım. Bildim tek şey şu. Ukrayna çapında en kısa zamanda sokaklarda elinde silahla dolaşan tek bir kişi bile kalmayacak. Bu sözü yerine getirmek için de yetkilerimi kullanacağımdan kimsenin şüphesi olmasın” açıklamasını yaptı.
Bu arada Avrupa ülkeleri başkentlerinden Ukrayna’daki erken başkanlık seçimleri sonuçlarını tanıyan tebrik açıklamaları gelirken, Rusya başkenti Moskova’dan henüz bir açıklama yapılmaması dikkat çekti.
‘Tanımıyoruz’
Donetsk bölgesi Rusya yanlısı ayrılıkçıların lideri Denis Puşilin ise Pazar gecesi saat 00:00 itibarıyla tüm bölgede sıkıyönetim ilan edildiğini duyurdu. Aldıkları kararın Ukrayna seçimlerine bir tepki niteliği taşıdığını belirten Puşilin, “Ukrayna kendi cumhurbaşkanını seçti. Bizim Kiev ile hiçbir ilgimiz yok. Bu yüzden bu geceden itibaren Donetsk bölgesinde sıkıyönetim ilan ediyoruz. Sıkıyönetim uygulaması bizim topraklarımızda bulunan Ukrayna askerleri çıkarılana kadar devam edecek. Poroşenko’nun Donbas şehrini ziyaret etme niyetini açıklamasına gelince, bize ancak ilk dış ülke ziyareti için gelebilir. Burada ona Ukrayna cumhurbaşkanlığı yemini ettirmeyiz” dedi.
Ukrayna’da yine Rusya yanlısı “Bölgeler Partisi”nin yeni lideri Oleg Tsarev ise Moskova’nın Ukrayna seçim sonuçlarına nasıl bir tepki verebileceğinin ilk ipuçlarını verdi. Poroşenko’nun seçimi kazandığının ortaya çıkmasından sonra Rusya’nın resmi İTAR-TASS ajansına açıklama yapan Tsarev, “Poroşenko’nun açıkladığı Donetsk bölgesi ziyaretinin başarıya ulaşması için ilk önce iki önemli adım atması lazım. Birincisi Ukrayna ordu birliklerini bölgeden çekmesi, ikinci adım olarak da Rusça’yı Ukrayna’da ikinci resmi dil ilan etmesi lazım. Aksi takdirde o Donetsk ile Lugansk bölgelerinin içinde yer almadığı Ukrayna’nın cumhurbaşkanı olamaz. Biz zaten Pazar günkü seçimi doğudaki iki bölge dışındaki Ukrayna halkının yaptığı seçim sayıyoruz. Onların seçimine saygılıyız. Ama Poroşenko’yu tüm eski Ukrayna topraklarının cumhurbaşkanı olarak tanımıyoruz” dedi.
