ABD'de Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, Başkan Donald Trump'ın yaklaşık 14 aylık yönetiminde Beyaz Saray'la yolları ayrılan yaklaşık 20 isimden biri oldu. Trump'ın başkanlık koltuğunda giderek daha da yalnızlaştığının işareti olarak görülen bu gelişmenin, kırılgan Trump yönetiminde daha fazla istikrarsızlığa yol açabileceği yorumları yapılıyor.
Trump'ın kararını eleştiren kesim, Tillerson'ın gidişinin, ABD'nin müttefikleriyle güçlü ilişkilere sahip olmasının önemine vurgu yapan ılımlı isimlerden birinin daha görevden ayrılması anlamına geldiğini belirtiyor.
Beyaz Saray'da geçen hafta da ABD Başkanı'nın ekonomi baş danışmanı Gary Cohn görevinden ayrılmıştı. Cohn, Trump'ın ABD ile müttefiklerinin arasını açan, alüminyum ve çeliğe gümrük vergisi kararına karşı çıkan isimler arasındaydı.
Trump, Cohn'un yerine geçecek ismi henüz açıklamadı. Ancak Trump'ın gayriresmî danışmanı olarak bilinen Newt Gingrich'e göre, ABD Başkanı'nın kendisiyle "daha uyumlu" bir isme yönelmesi bekleniyor. Trump, bu ismin muhafazakâr televizyon yorumcusu Larry Kudlow olabileceğini ima etti.
Yeni ayrılıklar olabilir
Tillerson'ın yerine CIA Başkanı Mike Pompeo'yu getirme kararı alan Trump, "istediği kabineye çok yaklaştığını" belirterek ekibinde başka değişiklikler de olabileceğinin sinyalini verdi.
Reuters'ın haberine göre, ABD Başkanı'nın hışmına uğrayabilecek diğer isimlerin, geçmişte Trump'la anlaşmazlıklar yaşayan Beyaz Saray Özel Kalem Müdürü John Kelly ya da Ulusal Güvenlik Danışmanı H R. McMaster olabileceği konuşuluyor.
ABD Senatosu Azınlık Lideri Chuck Schumer, Tillerson'ın görevden alınmasının, "Beyaz Saray'da yaşanan kaosun" son örneği olduğunu ve bu durumun hem ABD'de hem de dünyada büyük sorunlar yarattığını söyledi. Demokrat senatör, daha önce "bu kadar düzensiz ve birbiriyle savaş hâlinde" bir yönetim görmediğini sözlerine ekledi.
Tillerson'dan "düzenli ve düzgün geçiş" uyarısı
Trump'ın görevden aldığı Tillerson ise ABD Dışişleri Bakanlığında yaptığı veda konuşmasında, "ülkesinin politika ve ulusal güvenlik alanlarında önemli zorluklarla karşı karşı olduğu bir dönemde düzenli ve düzgün bir geçiş sağlamanın önemine" vurgu yaptı.
Trump'ın Tillerson ile başta İran anlaşması olmak üzere bazı konularda görüş ayrılıkları yaşadıklarını ve bu yüzden yolları ayırma kararı aldığını açıklamasının ardından gözlerin çevrildiği ABD Dışişleri Bakanı, konuşmasında Tahran'ın nükleer programıyla ilgili tartışmalara değinmedi.
Ancak Trump'ın İran'la 2015 yılında yapılan nükleer anlaşmanın arkasında durduğu için eleştirdiği Tillerson'ı görevden aldığı gün, ABD'li üst düzey general Joseph Votel'den Tillerson'ın İran politikasına destek geldi.
Senato Silahlı Hizmetler Komitesi'nde konuşan ABD'nin Ortadoğu ve Orta Asya'dan sorumlu Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Votel, Trump'ın çekilmekle tehdit ettiği İran anlaşmasının, Tahran'ın nükleer programından kaynaklanan "tehditle" baş edebilme konusunda önemli bir rol oynadığını söyledi. Votel, "Şu an anlaşmayı sürdürmenin bizim çıkarımıza olduğunu düşünüyorum" diye ekledi.
Tillerson gibi ABD Savunma Bakanı Jim Mattis de Trump'ı, İran'la yapılan anlaşmadan vazgeçmemesi için ikna etmeye çalışıyor. ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford da İran'ın mutabakata uyduğunu ve anlaşmanın bozulmaması gerektiğini savunmuştu.
ABD'li general Votel, anlaşmayla ilgili Mattis ve Dunford'un görüşlerine katılıp katılmadığına dair soruya, "Evet onlarla aynı fikri paylaşıyorum" yanıtını verdi.
DW,rtr,AP/CÖ,BK
© Deutsche Welle Türkçe
