T24 Sağlık
Teknolojinin günlük hayattaki kullanımının yaygınlaşması ile birlikte özellikle çocuklarda ekran süreleri kontrol edilmediğinde ekran bağımlılığı tehlilkesi kendini gösteriyor. Klinik Psikolog Ayşegül Nezor, ekran kullanımı ve ilerisinde bekleyen tehlike "bağımlılıkla" ilgili, ebeveynlerin çocukları "oyalama" ihtiyacının önemli bir etken olduğunu vurguluyor. Ekran bağımlılığının çeşitli nedenlerle aile yanında başladığına değinen Nezor, ailelerin önce kendileri için ekrana mesafe koyarak rol model olması gerektiğini, ardından sosyal alan açarak bağımlılık sonrası yaşanacak olası sorunları bertaraf edeceklerinin altını çiziyor.
"Ekran kullanımının bu kadar küçük yaşa inmesinde ebeveynlerin çocukları oyalama ihtiyacı önemli bir etken"
Çocuk Ergen Psikoloğu Ayşegül Nezor çocuklardaki ekran bağımlılığı hakkında şu değerlendirmelerde bulundu:
"Özellikle son 5 yılda çocuklar daha küçük yaşlarda teknolojiyle tanışıyor ve buna paralel çevrimiçi platformlara daha fazla erişim sağlıyorlar. Ekran kullanımının bu kadar küçük yaşa inmesinde ebeveynlerin çocuklarını oyalama ihtiyacı hissettiğinde telefon ve tablet gibi dijital cihazlara başvurması oldukça önemli bir etken.
Aileler bir şekilde çocukların ekrana alışmasına vesile oluyor, diğer taraftan ise doğurduğu sorunlara çare arıyor. Bu noktada geleneksel oyuncaklardan çok robotlar ve dijital oyunlarla ilgilenmelerinin ve dış mekan oyunlarından uzak kalan kuşak olarak büyümelerinin payı da oldukça büyük.
"Telefon ve tablet kullanan çocuklar pasif izleyicilere dönüşüyor"
Yaşamlarının pek çok alanında ekranların yer aldığı ve teknoloji ile büyüyen yeni nesil için, diğer kuşaklardan farklı bir beyin yapısına sahip olarak dünyaya geldiklerini söylemek de mümkün. Bu durum çocukların hem fiziksel hem de zihinsel gelişiminde ciddi etkiler yaratabiliyor. Tencere, tava, araba, bebek gibi geleneksel oyuncaklarla oynayan çocuklar hem hayal gücünü kullanıp hem de fiziksel dünyayla daha fazla etkileşim kurarken, telefon ve tablet kullanan çocuklar pasif izleyicilere dönüşüyor.
Ekran karşısında geçirilen uzun süreler çocukların yaratıcı düşünme, problem çözme ve sosyal becerilerini geliştirme fırsatlarını da kısıtlayabiliyor. Bu cihazlar çocukları kısa vadede sustursa da, uzun vadede bağımlılık, dikkat dağınıklığı ve duygusal gelişim sorunlarınada yol açtığı, yapılan çalışmalar arasında mevcut. Böylelikle öncesiyle karşılaştırdığımızda aileler, çocukların internet kullanımını daha zor kontrol edebiliyor ve bu da sınır koyma konusunda daha fazla bilinçlenme ihtiyacınıo rtaya çıkarıyor."
"10-13 yaş aralığı, dijital bağımlılığa daha açık"
Dijital bağımlılıkla ilgili yapılan araştırmalara göre 10-13 yaş aralığındaki çocukların dijital bağımlılığa daha açık olduğunu söyleyen Klinik Psikolog Ayşegül Nezor şunları söyledi:
"Bu durum, onların okulda odaklanmalarını zorlaştırıp öğrenme süreçlerini olumsuz etkiliyor. Amerikan Pediatri Akademisi'nin raporları da, günde iki saatten fazla ekran kullanımının çocuklarda dikkat dağınıklığı, uyku bozuklukları ve akademik başarısızlık riskini artırdığını gösteriyor.
Türkiye'de de çocukların sosyal medya ve oyun bağımlılığı üzerine yapılan çeşitli çalışmalar bu doğrultuda benzer sonuçlar vermiştir. Ayrıca, dijital cihazların uzun süreli kullanımı, çocukların öz denetim becerilerini zayıflatıyor ve anlık tatmin arayışlarını arttırıp doyumsuz olmalarına sebebiyet verebiliyor. Bu yüzden, ebeveynlerin bu durumu göz önünde bulundurup, çocuklarının ekran sürelerini takip etmeleri, sınırlamaları ve çocuklarını fiziksel aktiviteler ile yüz yüze sosyal etkileşimlere yönlendirmeleri büyük önem taşıyor."
