T24 Haber Merkezi
Gazeteci-yazar Murat Yetkin, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve beraberindeki üst düzey heyetin 17 Temmuz'daki Nijer ziyaretiyle ilgili olarak "(...) ikili temas ve anlaşmaların olmanın ötesinde Afrika’da son zamanlarda öne çıkan Türkiye-Fransa çekişmesinin önemli bir aşaması olarak okumak gerekiyor. Batı Afrika ülkesi Nijer ile imzalanan petrol ve gaz anlaşmaları da resmi tam olarak vermiyor" ifadelerini kullandı.
Yetkin, "Afrika’daki Türkiye-Fransa çekişmesinde son sahne: Nijer" başlıklı yeni yazısında Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, MİT Başkanı İbrahim Kalın, Ticaret Bakan Yardımcısı Volkan Ağar ve Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün'ün de Bakan Fidan'ın heyetinde yer aldığını hatırlatan Yetkin, şöyle devam etti:
"Özetle Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan dışında, üst düzey bir resmi ziyarette yer alabilecek bütün kadro Cumhurbaşkanı dışında oradaydı. Bunun bir nedeni Nijer yönetimin bir yıl kadar önce 26 Temmuz 2023’de bir darbeyle değişmiş olması; devlet başkanı da bu darbenin lideri General Abdurrahmane Tchiani. Erdoğan, darbeci lideri ziyaret etmek istememiş olabilir ama konumuz da tam burada başlıyor"
"Ziyaret, 'Türkiye Nijer'le uranyum anlaşması peşinde' açısının ötesinde"
Türkiye heyetinin ziyaretinin "Türkiye Nijer’le uranyum anlaşması peşinde" açısının ötesinde olduğunu kaydeden Yetkin şöyle devam etti:
"Nijer yönetimiyle, kendi saydığı sıra ile, 'terörle mücadele, eğitim, enerji, sağlık, ticaret, güvenlik, savunma dahil birçok konuyu' görüştüklerini söyleyen Fidan’ın şu sözleri dikkat çekiyor:
•'Somali’de yaptığımız gibi Nijer’de de terörle mücadele çerçevesinde savunma sanayisini ve istihbarat kapasitesini ilerletmek için neler yapılabileceği hususunu ele aldık. Sahel bölgesindeki istikrarsızlığın ana kaynağı olan teröre karşı ne gibi adımlar atacağımızı ayrıca tartıştık'
•'Sahel, Sahra Çölü altı Batı Afrika bölgesine verilen isim. Türkiye uzun süredir Afrika’nın Doğusunda Somali ile çok yakın ilişkiler kurdu. Somali sahillerini önümüzdeki 10 yıl Türkiye koruyacak ve bu arada bir Somali Deniz Kuvvetleri birlikte oluşturulacak. Türkiye petrol ve gaz arama-çıkarma hakları da alıyor'
Şimdi benzeri kapsamlı işbirliğini Batı Afrika’da, Nijer ile oluşturma siyaseti izleniyor"
ECOWAS
Nijer, Mali ve Burkina Faso’daki Fransız etkisinin azalmasına vurgu yapan Yetkin, şunları yazdı:
"Nijer ile birlikte iki komşusunu saymamın nedeni, bu üç ülkenin üyeliklerini demokrasiye geçene dek aslıya alan Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğundan (ECOWAS) ayrılarak 6 Temmuz’da, yani iki hafta kadar önce Sahil Devletler Topluluğunu (AES) ilan etti.
AES’nin ECOWAS’tan farkı hem ekonomik hem askeri işbirliği öngörmesi.
Fidan’ın 'Sahel bölgesindeki istikrarsızlıktan' söz etmesi doğrudan bu yeni oluşuma atıfta bulunuyor. Fakirlik çeken üç komşu ülkenin de denize çıkışları yok; dolayısıyla ayakta durabilmeleri için dışarıdan desteğe ihtiyaçları var.
Türkiye Nijer ve AES ülkelerini güçlendirmeye çalışırken Batı Afrika’daki Fransız etkisine karşı da tutum alıyor. Bunu yaparken Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 2013’te Mısır’da yönetimi darbe ile ele geçiren Abdül Fettah Sisi’ye tepkiyle Mısır’la ilişkileri kesmesi -ve şimdilerde yeniden kurmasından farklı bir çizgi izleniyor. Bu, ideolojik duruştan çok Türkiye’nin çıkarları odaklı, pragmatist bir duruşu gösteriyor."
Bu yazı yetkinreport.com sitesinden alınmıştır...
