Sağlık

Kırmızı şarap neden baş ağrıtır?

21 Kasım 2023 12:16

T24 Sağlık

ABD'li araştırmacılar, bazı insanların sadece küçük bir kadeh kırmızı şaraptan sonra neden baş ağrısı çektiğini keşfettiklerini söylediler. California Üniversitesi ekibi bunun kırmızı üzümlerde bulunan ve vücudun alkolü metabolize etme şeklini bozabilen bir bileşikten kaynaklandığını açıkladı. 

Bileşik, kuersetin adı verilen bir antioksidan ve güneşli Napa Vadisi'ndeki cabernet'lerin yüksek düzeyde bu maddeyi içerdiği bilinirken, kırmızı üzüm güneş ışığına maruz kaldığında da daha fazla kuersetin üretiyor. Araştırmacılardan biri olan Prof Andrew Waterhouse, BBC'ye yaptığı açıklamada, bunun, baş ağrısına yatkın kişiler için ucuz kırmızılar yerine daha pahalı kırmızı şarapların daha kötü sonuç vereceği anlamına geldiğini söyledi. 

Waterhouse, "Ucuz üzüm çeşitleri çok geniş gölgelikli ve çok yapraklı asmalarda yetiştiriliyor, bu nedenle fazla güneş almıyorlar. Oysa yüksek kaliteli üzümler daha az yapraklı, daha küçük mahsullerden elde ediliyor. Şarabın kalitesini artırmak için güneş ışığı miktarı dikkatli bir şekilde yönetiliyor." dedi. 
 

Londra Queen Mary Üniversitesi'nden deneysel tedavi uzmanı Prof. Roger Corder ise, ucuz şarapların baş ağrısı açısından daha kötü sonuçlar verdiğini söyledi. Küçük miktarlarda bile içildikten sonra 30 dakika içinde ortaya çıkabilen baş ağrısını açıklamak için çeşitli teoriler öne sürüldü. Bazıları bunun nedeninin raf ömrünü uzatmak ve şarabı taze tutmak için kullanılan koruyucu maddeler olan sülfit olabileceğini öne sürdü. Bir başka olası suçlu ise kırmızı şarapta beyaz veya gül şarabına göre daha yaygın olan bir madde olan ve vücuttaki kan damarlarını genişleterek baş ağrısını tetikleyebilen "histamin" olarak tahmin edildi. 

Uzmanlar, Doğu Asya kökenli her üç kişiden birden fazlasının her türlü alkole (bira, şarap ve alkollü diğer içkiler) karşı toleranssız olduğunu ve içki içtiklerinde yüz kızarması, baş ağrısı ve mide bulantısı yaşadıklarını açıkladı. Bunun nedeni, ALDH2 veya "aldehit dehidrojenaz" adı verilen alkolü metabolize eden bir enzimin ne kadar iyi çalıştığını etkileyen bir gen. Alkol vücutta iki adımda parçalanır; asetaldehit adı verilen toksik bir bileşiğe dönüştürülür ve bu ALDH2 daha sonra zararsız asetata, yani sirkeye dönüşür. Bu gerçekleşemezse, zararlı asetaldehit birikerek semptomlara neden olur. Araştırmacılar, kırmızı şarap baş ağrısında da benzer bir yolun rol oynadığını söyleyerek, laboratuarda kuersetin'in, kendi metabolitlerinden biri aracılığıyla ALDH2'nin etkisini dolaylı olarak engelleyebildiğini gösterdiler.

Kuersetin yalnızca alkolle karıştırıldığında sorun yaratırken, aynı zamanda diğer birçok meyve ve sebzede de bulunarak faydalı antiinflamatuar özellikleri nedeniyle sağlık takviyesi olarak da kullanılıyor ve tek başına baş ağrısına neden olduğu görülmüyor. 

Araştırmanın ortak yazarlarından, nöroloji uzmanı ve San Francisco'daki California Üniversitesi Baş Ağrısı Merkezi direktörü Prof Morris Levin şunları söyledi: "Bu bin yıllık gizemi açıklama konusunda nihayet doğru yoldayız. Bir sonraki adım, test etmek. Bu baş ağrılarını geliştiren insanlar üzerinde çalışmalar yapacağız, bu yüzden bizi izlemeye devam edin." 

Ancak şarabın sağlığa olası faydalarını da araştıran Prof Corder, baş ağrısını tetikleyen diğer bileşenlerin de araştırılmaya değer olduğunu düşündüğünü söyledi. 
 

Pektinazlar, geleneksel şarap yapımının yavaş maserasyon süreçleri olmadan, rengi serbest bırakarak şarap yapımını hızlandıran antosiyaninlerin salınımını hızlandırır, ancak metilhidrolazlar ve bunların aktivitelerinin bir yan ürünü metanol üretimidir. Dimetil dikarbonat, özellikle Birleşik Krallık'ta daha ucuz şaraplar için koruyucu olarak kullanılıyor, ancak aynı zamanda metanol oluşturmak için de parçalanıyor. Düzenli olarak alkol tüketmek karaciğere zarar verirken, felç ve kalp hastalığı dahil diğer sağlık sorunlarına da neden zemin hazırlıyor. Alkol yedi farklı kanser türüne neden oluyor ve risk her içkiyle daha da artıyor. Yaklaşık 10 meme kanseri vakasından biri alkol tüketiminden kaynaklanıyor; Birleşik Krallık'ta yılda yaklaşık 4 bin 400 vaka kaydedildi.