Yusuf Özkan
Hollanda hükümeti, ülkedeki ilk “yasal esrar üretim deneyinin” 15 Aralık’ta Tilburg ve Breda kentlerinde başlayacağını açıkladı. Üreticiler, “ilk yasal esrarı” Şubat ayından itibaren kafelere teslim etmeye başlayacak.
Deneyin başarılı olması durumunda Hollanda’da hafif uyuşturucuların üretim ve satışının tamamen yasal olması gündeme gelecek.
Hollanda hükümeti tarafından 2020 yılında gündeme getirilen yasal esrar üretim deneyi, gönüllü üreticilerin gerekli yasal koşulları yerine getirememesi nedeniyle ertelenmek zorunda kaldı.
Hollanda Güvenlik ve Adalet Bakanı Dilan Yeşilgöz ile Sağlık Bakanı Ernst Kuipers, meclise gönderdikleri mektupta, yasal esrar deneyine 15 Aralık’tan itibaren Breda ve Tilburg kentlerinde başlanacağını bildirdi.
Bu iki üretici, yetişmesi yaklaşık 1,5 ay süren ilk parti yasal esrarı Şubat ayından itibaren yasal uyuşturucu satışı yapan ve Coffeeshop adı verilen kafelere teslim etmeye başlayacak.
Kafeler, talebe yetişebilmek için bir süre yasa dışı tedarikçilerden de esrar almaya devam edecek.
Yasal üretim deneyi neden gündeme geldi?
Hükümet, deneme üretimini, başlangıçtan sonraki 6 a. içinde tüm katılımcı belediyelere malzeme tedarik edecek şekilde genişletme sözü verdi.
Daha önce belirlenen 10 kentin yanı sıra, Amsterdam Belediye Başkanı Femke Halsema da, deneme üretimine katılmak istediklerini açıkladı.
Amsterdam, önümüzdeki günlerde 11. belediye olarak deneye katılacak.
Hollanda’da, Hoşgörü Yasası çerçevesinde, Coffeeshop adı verilen kafelerde esrar satışına izin veriliyor.
Ancak esrar üretimi yasak. Bu nedenle kafelerde yasal olarak satılan uyuşturucular, yasa dışı yollarla üretim yapanlardan tedarik ediliyor.
Coffeeshop sahipleri bu nedenle çoğu zaman suça bulaşmış yasa dışı tedarikçilere bağımlı durumda.
Hollanda Temsilciler Meclisi ve yerel yönetimler, bunun garip bir durum olduğunu belirterek, “arka kapıdan dolaşmak yerine”, esrar üretiminin de yasallaştırılmasını önerdi.
Hükümet, bunun mümkün olup olmadığını görmek için, 10 kentte belediyelerin kontrolünde deneme amaçlı esrar üretim yapma kararı aldı.
Bunun için başvuran kişiler arasından, kura çekimi sonucu 10 üretici belirlendi.
Deneme üretimine başvuru yapabilmek için, sabıkasız olma koşulu getirildi. Adli sicili bozuk olan kişilerin başvurusu kabul edilmedi.
Yasal yetiştiriciler, üretim için uygun olan birer alan ile kapsamlı bir ekim planı hazırladı.
Yasal esrar deneyine katılanlar, yılda en az 6,5 ton kurutulmuş Hint keneviri üretme ya da en az 10 farklı türden esrar yetiştirme taahhüdünde bulundu.
Yasal üretimin yararları ne olacak?
Aralık ayında resmen başlayacak deneme projesi ile Hollanda hükümeti, pek çok olumsuzluğun önüne geçmeyi planlıyor. Bunlar ana başlıklarıyla şöyle:
Vergi kaçağı önlenecek: Uygulama ile yıllık yaklaşık 5 milyar euro olduğu belirtilen yasa dışı esrar üretimi kayıt altına alınarak, vergilendirilecek.
Kaçak elektrik kullanımının önüne geçilecek: Hollanda’da yasa dışı esrar üretimi, kaçak elektrik kullanımı sayesinde yapılıyor. Üretimin yasalaşması, her yıl ciddi rakamlara ulaşan kaçak elektrik kullanımın önüne geçilmesini de sağlayacak.
Sağlık sorunları ortadan kalkacak: Hollanda’da yasa dışı olarak üretilen hafif uyuşturucular, içeriği bilinmediği için zaman zaman ciddi sağlık sorunlarına neden oluyor. Kurutulmuş esrarın tartıda daha ağır çekmesi için, içine bazı sağlığa zararlı maddelerin karıştırıldığı biliniyor.
Yasal üretimle bu sağlık sorunları da ortadan kalkacak: Belediyelerin gözetiminde üretilen esrar, düzenli olarak kalite kontrolünden geçirilecek. Sadece belli bir kalitenin üzerindeki uyuşturucunun satışına izin verilecek.
Asayiş sorunları azalacak: Hollanda’da yasa dışı esrar yetiştirilen ya da kurutulan kapalı alanlara yönelik hırsızılık olayları da son derece yaygın. Buna bağlı olarak suç örgütleri ya da yasa dışı yetiştiriciler arasındaki asayiş olaylarının sayısı da oldukça fazla.
Yasal üretim ile bu tür güvenlik sorunlarının da önemli ölçüde azaltılması hedefleniyor.
Deneme başarılı olursa neler değişecek?
Hükümet ve Hollanda Temsilciler Meclisi, yasal esrar üretim deneyi sonucuna göre, hafif uyuşturucuların üretimi ve satışını tamamen serbest bırakılıp bırakılmayacağına karar verecek.
Hollanda’daki siyasi partilerin büyük bölümü, esrarın üretimi ve satışının tamamen serbest bırakılmasını istiyor.
Birçok siyasi parti, 22 Kasım’da yapılacak erken genel seçimler öncesi, seçim bildirgelerinde bu konuya yer veriyor.
İşçi Partisi (PvdA), Yeşil Sol Parti (GL), Sosyalist Parti, Volt Partisi, Demokrasi Forumu Partisi (FvD) ve Hayan Hakları Partisi (PvdD), esrar üretimi, satışı ve kullanımının tamamen serbest bırakılmasını vadediyor.
Bu partilerden bazıları, esrar satışları konusunda bir tüketim vergisi uygulanmasını da savunuyor.
Dilan Yeşilgöz liderliğindeki hükümet ortağı Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi (VVD) ile Çiftçi Vatandaş Hareketi Partisi (BBB), hafif uyuşturucu politikası hakkında nihai kararın , yasal esrar üretim deneyinden sonra verilmesini istiyor.
Hükümetin muhafazakar kanadı Hıristiyan Demokrat Parti (CDA) ve Hıristiyan Birliği Partisi (CU) ise, esrar üretiminin serbest bırakılmasına sıcak bakmıyor.
