DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Sevilay Çelenk, okulların açılmasına kısa bir süre kala, öğrencilere ücretsiz okul yemeği verilmesi amacıyla Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’e Meclis’e soru önergesi sundu. Türkiye’deki ekonomik sorunlara dikkat çeken Çelenk, “Ekonomik kriz ve yüksek enflasyon ortamında çocuk yoksulluğunun ne kadar ciddi bir sorun olduğunu gözler önüne seriyor” dedi.
“Çocuklara ücretsiz okul yemeği vermek için çalışmanız var mı?"
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) verilerine göre, Türkiye’de örgün eğitimde 17,5 milyon öğrenci bulunuyor. Ücretsiz okul yemeği uygulamasının acil olarak hayata geçirilmesi gerektiğini belirten Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi Diyarbakır Milletvekili Sevilay Çelenk, Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’e ne zaman harekete geçileceğini sordu: “Ekonomik kriz, yüksek enflasyon ve derinleşen gelir dağılımı dengesizliği, sosyal yardımların önemini artırmaktadır. Türkiye’nin bu uygulamayı genişletme konusundaki belirsizliği, çocuk yoksulluğu ile mücadelede atılacak adımların önemini vurgulamaktadır. Çocuk yoksulluğunun yüksek oranları ve mevcut ekonomik zorluklar göz önüne alındığında, tüm öğrencilere günlük bir öğün ücretsiz yemek verilmesi konusunda 2024-2025 eğitim-öğretim yılında Bakanlığınızın yürüttüğü çalışmalar nelerdir? Bu konuda belirli bir plan veya strateji mevcut mudur?”
“Ücretsiz okul yemeği çocukların sağlığını ve eğitim başarısını da etkiliyor”
Milli Eğitim Bakanlığı, 2022’de okul öncesi eğitimde ücretsiz yemek hizmetini başlatmıştı. Başlangıçta 1,4 milyon öğrenciye sunulan bu uygulama, zamanla 1,8 milyon öğrenciye ulaşmıştı. Öğrencilere öğlen ya da ailelerin tercihlerine göre sabah bir öğün yemek verilmişti. Eski Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, uygulamanın bir yıl içinde 5 milyon öğrenciye yaygınlaştırılmasının hedeflendiğini açıklamış ancak, bu uygulama 2023-2024 eğitim-öğretim yılı başında geçici olarak durdurulmuştu. Uygulamanın iptal edilmesine tepki gösteren Sevilay Çelenk, “Henüz konuya dair bir çalışma yapılmadı. Ücretsiz okul yemeği, çocukların sağlığını ve eğitim başarısını desteklemenin yanı sıra, ekonomik kriz ortamında ailelerin yükünü hafifletecektir” dedi.
“Beslenme çantası maliyeti yüzde 104 arttı”
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024 Temmuz ayında eğitimde yaşanan fiyat artışı yüzde 104,5 ile en yüksek seviyeye çıktığını hatırlatan Çelenk, “Çocukların beslenme çantasında yer alan ürünlerin fiyatı bir yılda dört katına yükselmiştir, geçen yıl beslenme çantalarının aylık maliyeti 770 lira iken, bu yıl haftalık maliyet 736 liraya yükselmiştir. Bu durum, ekonomik zorlukların ve yüksek enflasyonun ailelerin eğitim ve beslenme masrafları üzerindeki baskısını açıkça gösteriyor” dedi.
“2023’te 20 bin çocuk yoksulluk nedeniyle okulu terk etti”
Derin Yoksulluk Ağı raporuna göre, 2023 yılında en az 20.000 çocuk okulu terk etmek zorunda kaldı. Rapora göre, okul terkinin en önemli nedenleri arasında yoksulluk ve çocukların çalışmak zorunda kalması yer alıyor yer almaktadır. Bakan Tekin’e ekonomik kriz nedeniyle yükü artan aileleri hatırlatan Çelenk, sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye'deki ekonomik kriz ve yüksek enflasyon ortamında sosyal yardımların önemi artmaktadır. Ücretsiz okul yemeği uygulamasının durdurulmasının yoksul aileler üzerindeki ekonomik yükü artırdığı aşikar. Bu yükü hafifletmek için Bakanlığınız tarafından hangi alternatif sosyal yardımlar veya stratejiler geliştirilmiştir?”
“Okulu bırakan çocuklar için çalışma yapılıyor mu?”
DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Sevilay Çelenk, çocukların okul terkleri sonrası Bakanlığın bu konuda ne gibi çalışmalar yaptığını sordu. Çelenk, şu ifadeleri kullandı: “Bakanlığınız yoksulluk nedeniyle okul bırakma hakkında çalışma yapıyor mu? Bu oranlarla ilgili güncel verileri nelerdir? Bu verilerde cinsiyet, bölge ve diğer demografik faktörlere göre nasıl değişimler mevcuttur? Bu veriler, geçen yıllarla karşılaştırıldığında nasıl bir değişim göstermektedir?”
“Çocuğun işçisi olmaz”
Ekonomi nedeniyle okuldan terklerin arttığını belirten Çelenk, hükümetin eğitim politikasını eleştirdi. Çelenk, “Türkiye'de okul ve eğitim dışında kalan çocukların oranı ve sayısı giderek artmaktadır. Bu artışın temel nedenlerinden biri neoliberal eğitim politikalarıdır. Çocuklar, derin yoksulluk ve yeterli, besleyici gıdaya erişim eksikliği ile karşı karşıyadır. Çocuğun işçisi olmaz. Bu olumsuz koşullar, çocukların okul terkini, işçiliğe zorlanmayı, zihinsel gelişim geriliklerini, akademik başarıda düşüşü, gelecekte kronik sağlık sorunlarını ve istismara maruz kalmalarını getirmektedir” ifadelerini kullandı.
“Türkiye’de çocukların yoksulluk ve sosyal dışlanma oranı yüzde 45”
Avrupa Birliği (AB) İstatistik Ofisi Eurostat verilerine göre, 2022 yılında AB ülkelerinde 18 yaş altındaki çocukların yüzde 24,7’si yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altındayken, Türkiye’de bu oran yüzde 45,2 . Türkiye, bu oranla 29 ülke arasında en yüksek yoksulluk oranına sahip ülke konumunda yer alıyor. Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) verilerine göre, son 30 günde yiyecek parası olmadığı için yemek yiyemeyen öğrenci oranı Türkiye’de yüzde 19,2 ile en yüksek seviyede. Çocuklarla ilgili yoksulluk tehlikesine işaret eden Çelenk, “ Türkiye’de çocuk yoksulluğu, çözülmesi gereken en acil sorunlardan biri olarak öne çıkmaktadır. Bu durum, Türkiye’nin ekonomik kriz ve yüksek enflasyon ortamında çocuk yoksulluğunun ne kadar ciddi bir problem olduğunu göstermektedir. Bu nedenle Bakanlık acil harekete geçmeli ve çocuklara ücretsiz okul yemeğini sağlamalıdır” şeklinde konuştu.
