Cumhurbaşkanı Erdoğan, BRICS dönüşü duyurdu: Çin Devlet Başkanı Cinping, Türkiye'ye geliyor

T24 Dış Haberler

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in Türkiye'ye ziyarette bulunacağını ardından kendilerinin de Çin'e gideceğini duyurdu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ayrıca Suriye ile normalleşme sürecine ilişkin de konuştu. Erdoğan, "Suriye yönetiminin Türkiye ile samimi ve gerçekçi normalleşmenin kendilerine sağlayacağı faydaları anlayarak adımlarını ona göre atması temel beklentimizdir" dedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Suriye ile normalleşme konusunda "tüm bu konuları, durdukları noktayı, beklentilerini" konuştuklarını söyleyen Erdoğan, "Sayın Putin'e, Beşar Esad'ın bizim çağrımıza vereceği cevabın temini noktasında bir adım atması çağrımız oldu" dedi. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tataristan'da gerçekleştirilen BRICS Zirvesi dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. Erdoğan'ın gündeminde dış politikadaki gelişmeler de vardı. 

"BRICS'le ilişkilerimizi geliştirme noktasında neler yapılabileceğini ele aldık"

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in davetiyle BRICS Zirvesi'ne katılmak üzere gerçekleştirdikleri Kazan ziyaretini tamamladıklarını söyleyen Erdoğan, şöyle devam etti:

"Genişletilmiş liderler oturumunda Orta Doğu'daki İsrail saldırganlığı başta olmak üzere, küresel, siyasi ve iktisadi meselelere dair tutumumuzu anlattım. Ayrıca ev sahibi Sayın Putin başta olmak üzere, zirveye katılan liderlerle ikili görüşmeler yapma fırsatım oldu. Bu çerçevede Venezuela Devlet Başkanı Sayın Maduro, Özbekistan Cumhurbaşkanı Sayın Mirziyoyev, Vietnam Başbakanı Sayın Pham Minh Chinh, Kongo Cumhurbaşkanı Sayın Sassou Nguesso ile bir araya geldik. Diğer liderlerle de ayrıca birebir görüşmelerim oldu.

Bu temaslarımda İsrail'in bir an önce durdurulması için Birleşmiş Milletler başta olmak üzere, farklı platformlarda yürüttüğümüz çabalara destek istedim. Karşılıklı saygı ve kazan-kazan formülüyle BRICS'le ilişkilerimizi geliştirme noktasında neler yapılabileceğini ele aldık. Önemli kısmı bizim gibi G20 üyesi olan BRICS ülkeleri dünya yüz ölçümünün yaklaşık yüzde 30'unu, nüfusunun yüzde 45'ini kapsıyor. Küresel petrol üretiminin yüzde 40'ı, mal ihracatının yüzde 25'i, ticaretin 5'te 2'si de yine BRICS ülkeleri tarafından gerçekleştiriliyor."

Erdoğan, "Türkiye de kendi menfaatleri ekseninde BRICS ile işbirliğini önümüzdeki dönemde de ilerletme arzusundadır" dedi. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin

"BRICS'le ilişkilerimizi geliştirmek istiyoruz"

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Türkiye'nin BRICS'e üyelik başvurusu kamuoyunda duyulduktan sonra başlayan bir yön değişimi tartışması, soru işareti vardı. Siz de önceki açıklamalarınızda 'BRICS'e katılma isteği NATO'ya alternatif değil' vurgusu yapmıştınız. Kazan Zirvesi sonrası Türkiye'nin durduğu yeri nasıl değerlendirirsiniz? Türkiye Kazan Zirvesi'nden ne tür sonuçlarla ayrılıyor?" sorusu üzerine, BRICS'in yükselen ekonomilerin bir arada bulunduğu büyük bir platform olduğunu vurguladı.

Türkiye'nin bu gerçeği görmek durumunda olduğunu ifade eden Erdoğan, "Türkiye olarak BRICS ile ilişkilerimizi geliştirmek istiyoruz. BRICS üyesi ülkelerle ikili olarak zaten uzun yıllara dayalı ilişkilerimiz, birlikteliğimiz söz konusu. BRICS de diğer platformlar ve uluslararası oluşumlar da bizi ekonomik açıdan güçlendiren unsurlardır. Bunları da biz görmezden gelemeyiz." dedi.

"BRICS Zirvesi'nde 'alternatif finans sistemi' dillendirildi. Sizin bu konudaki görüşlerinizi biliyoruz. ABD Başkan adaylarından Donald Trump geçtiğimiz günlerde 'Doları rezerv para birimi olmaktan çıkaran ülkelerin mallarına yüzde 100 vergi getirilebileceği' tehdidinde bulundu. Bu durumda mevcut finans sistemine alternatif bir finans sistemi hayata geçirilebilir mi?" sorusunu da yanıtlayan Erdoğan, amaçlarının mevcutları birbiriyle yarıştırmak olmadığını söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Çin Devlet Başkanı Cinping

"Alternatif ödeme sistemi hem uluslararası ticareti kolaylaştırır hem de çeşitlendirir"

"Bizim yerli ve milli paralarımızla yolumuza devam etmemiz lazım." diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:

"Sayın Trump, Amerika Birleşik Devletleri'nin başında bulundu. Bu tür bir görüşü olabilir. O zaman da biz kendileriyle finans sektörüyle ilgili tüm konuları görüştük. Bunları kendileriyle paylaştık. O zaman ne için buna müdahale etmediler? Yerli ve milli paralarla hangi ülke ile bu adımı atabiliyorsak atarız. Burada amacımız 'kazan-kazan' esasına dayalı olarak finansal sektörü ayağa kaldırmaktır. Bu konuda Amerika olsun, Batı ülkeleri olsun herkes adımını buna göre atacak olursa biz de kazanırız, onlar da kazanır, Amerika da kazanır. Biz yıllardır milli paralarla ticaret politikasını savunuyoruz. Bu, ikili ticaretin döviz baskısından kurtarılmasını sağlar. Ülkelerin ticari faaliyetlerine başka ülkelerin müdahil olmasının önüne geçer. Milli paralarla ticaret aynı zamanda özgür ticarettir. Aynı şekilde ödeme sistemlerinde çeşitliliğin olmaması da finans piyasalarının şoklara karşı kırılganlığını artırıyor. Dolayısıyla alternatif bir finans ve ödeme sistemi hem uluslararası ticareti kolaylaştırır hem de çeşitlendirir"

"Amerika'nın bölgedeki terör örgütlerini kendi çıkarları ve İsrail'in güvenliği için kullandığı artık bilinen bir gerçek"

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "PKK'nın Suriye kolu PYD/YPG ile mücadele ne durumda? Bununla birlikte Amerika'nın bölgeden çekilmesine yönelik tartışmalar uzunca bir süredir devam ediyor. Eğer böyle bir şey olursa PKK Suriye'de himayesiz kalır ve tasfiye edilir, böyle bir değerlendirmeniz var mı?" sorusuna karşılık, "Terör örgütü PKK'nın Suriye'deki kolu olan PYD/YPG özellikle terk edilmeye, yalnız bırakılmaya mahkumdur. Amerika bu terör örgütünü bir süre kucağında taşır, ama o süre dolunca da bunları kendi başına bırakmak zorunda. Suriye'deki istikrarsızlıktan faydalanan terör örgütünün, bazı Batılı ülkelerin himayelerine girmek için gösterdikleri gayret boşunadır. Bu ilanihaye devam etmez." değerlendirmesinde bulundu.

TIKLAYIN | Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Bahçeli'nin Öcalan çıkışı sorulmadı: Terörü kaynağında yok etme politikamızı sürdüreceğiz

Amerika'nın bölgeden çekileceği yönündeki tartışmaların uzun zamandır sürdüğünü dile getiren Erdoğan, şunları söyledi:

"Çekilmenin taktiksel olacağı, stratejik bir çekilme olmayacağı da tartışmaların uzamasıyla zaten ortaya çıktı. Amerika'nın bölgedeki terör örgütlerini kendi çıkarları ve İsrail'in güvenliği için kullandığı artık bilinen bir gerçek. Amerika bölgede İsrail'e her türlü araç, gereç, mühimmat tüm destekleri veriyor mu, veriyor. Para veriyor mu, veriyor. Bizim gözümüz de, kulağımız da topraklarımızın yanı başında yaşanan bütün gelişmelere açıktır ve bunlardan da taviz veremeyiz. Biz kendi topraklarımızın korumacısı, onların hamisi olacağız. Suriye'den veya farklı yerlerden bize herhangi bir sızma hareketi olabileceğini her an düşünmek durumundayız. Onun için de bütün güvenliğimizi ona göre almak durumundayız. Biz bölgedeki tüm terör örgütleriyle mücadelemizi kendi milli çıkarlarımız, sınırlarımızın güvenliği için sürdürüyoruz. Buna devam edeceğiz."

"Batılı ülkeler kendini İsrail'e karşı borçlu hissediyor"

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "İtalya, İspanya gibi bazı ülkeleri dışarıda tutarsak Batı'nın İsrail'in Gazze'deki uyguladığı soykırıma ve Lübnan'da yaptığı katliama sessiz kaldığını görüyoruz. Sizin BRICS Zirvesi'nde yaptığınız ikili görüşmelerde diğer ülkelerin yaklaşımı nasıldı? Bu konuda ne düşünüyorlar ve Batı'dan hangi noktada ayrışıyorlar?" sorusu üzerine, Filistin'e destek veren ülkelerin bu destekte kararlı olduklarını, bu konuda taviz vermediklerini vurguladı.

"Biz bundan sonraki süreçte de gerek İspanya gerek İrlanda gerekse Norveç ve Slovenya gibi ülkelerle bu dayanışmamızı sürdürme kararlılığındayız." diyen Erdoğan, birlikte adım atarlarsa güç kazanacaklarını vurguladı.

Batılı ülkelerin kendini İsrail'e karşı borçlu hissettiğini belirten Erdoğan, şunları kaydetti:

"Mesela Almanya Nazi döneminde yaşananlar nedeniyle kendilerini İsrail'e karşı sorumlu görüyor. Bazı Batılı ülkelerin de tutumu aynı şekilde. O dönemde Avrupa Yahudilerine karşı Nazi yönetiminin yaptıklarına sessiz kaldıkları için bir borç ödeme yöntemi olarak İsrail'in soykırımına sessiz ve tepkisiz kalıyorlar. Yani Batı, bir anlamda borcu borçla kapatmaya çalışıyor. Fakat şimdi de Filistinlilere karşı borçlanıyorlar, bu dönemin Nazileri haline gelen İsrail'e kol kanat gererek torunlarına utanç verici bir geçmiş bırakıyorlar. BRICS üyelerinin de Filistin'in haklı davasına ve İsrail’in hedefindeki Lübnan'a daha fazla destek vermelerini, İsrail saldırganlığına yüksek sesle 'dur' demelerini bekliyoruz."

İsrail'e silah satışı

"Birleşmiş Milletler nezdinde İsrail'e silah satışını durdurmasına yönelik bir girişim başlatmıştınız. Ardından İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’yle de bu durumu görüştüğünüzü biliyoruz. İspanya, İrlanda ve Fransa'dan da buna yönelik bir açıklama gelmişti. Yine BRICS üyelerine de bu girişimi desteklemeleri çağrısında bulundunuz. Bu konuda bir ittifak politikası uygulamak ve benzer ülkeleri bir araya getirerek, ülkeleri İstanbul'da toplamak noktasında bir gelişme olur mu?" sorusuna yanıt veren Erdoğan, şunları kaydetti: 

"İsrail'i durdurmak, onların bebekleri, çocukları, anne ve babaları öldürmesinin önüne geçmek için silaha erişimin önünü kesmemiz şart. Şu an itibariyle Amerika ve Almanya başta olmak üzere birçok ülke maalesef verdikleri silahlarla İsrail'in katliamını sürdürmesine destek oluyor. Biz de Birleşmiş Milletler çatısı altında bu soruna bir çözüm olması, İsrail'e kapsamlı bir silah ambargosu konulması için girişim başlattık. Bu çağrımıza destek verenlerin sayısı da her geçen gün artıyor. Umarız 'İnsanlık İttifakı' olarak bu girişimimizi başarıya ulaştırır ve kalıcı barış için bir kapı aralarız. Ateşe benzin dökenlere inat bu yangını söndürmek için elimizden geleni yapıyoruz ve yapmaya devam edeceğiz. İsrail’e karşı silah ambargosu çağrımızın İtalya, İspanya, İrlanda ve Fransa gibi ülkeler tarafından da yapılmış olması, konunun giderek daha fazla gündeme geldiğini gösteriyor. Demek ki sadece biz değil, pek çok ülke İsrail’in pervasızca, orantısız güç kullanımından rahatsız. Ama gelinen aşamada Türkiye’nin başını çekeceği ülkelerin, insan hakları ve uluslararası hukuk konularında daha güçlü bir ses çıkartması gerekiyor. Diplomatik zeminin güçlendirilmesi, alternatif bakış açıları geliştirilmesi ve uluslararası baskının artırılması için ne gerekiyorsa yapılmalı ve insanlığa kasteden bu terör devleti durdurulmalıdır"

Suriye ile normalleşme: Putin'e "Esad'a çağrının cevabının temini konusunda" adım atması çağrısı

"Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'la görüşme, temas bir süredir konuşulan bir başlık. Acaba Sayın Putin'le bu görüşmeniz sonrasında yeni bir gelişme, yeni bir durum beklenebilir mi?" sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Sayın Putin ile tüm bu konuları, bizim durduğumuz noktayı, beklentimizi konuştuk. Sayın Putin'e, Beşar Esad'ın bizim çağrımıza vereceği cevabın temini noktasında bir adım atması çağrımız oldu" diye yanıt verdi. Erdoğan, şunları söyledi: 

"Biz, sürecin en başından bu yana hep Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunmasından ve komşumuzda kalıcı, adil, kapsayıcı bir barış ve huzurun tesisinden yana olduğumuzu vurguluyoruz. Terör örgütleriyle ayrımsız mücadele anlayışımızda sınırlarımızı korumanın yanında bu tutumumuzun da payı vardır. Bölgemiz bir ateş çemberine dönmüş durumda ve her geçen gün maalesef bu çember daralıyor. Suriye yönetiminin Türkiye ile samimi ve gerçekçi bir normalleşmenin kendilerine sağlayacağı faydaları anlayarak adımlarını ona göre atması temel beklentimizdir. Umarım önümüzdeki dönemde bu konuda yapıcı bir adım görür ve Türkiye-Suriye normalleşmesini inşa ederiz. Çünkü o bölgedeki istikrarsızlık bir bataklığın sinekleri topladığı gibi terör örgütlerini, kirli emelleri olanları oraya biriktirdi. Onları dağıtmanın yegane yolu o bataklığı kurutup orayı gül bahçesine çevirmekten geçer. Rusya’nın Suriye yönetimi üzerindeki etkisi herkesin malumu. Sayın Putin ile tüm bu konuları, bizim durduğumuz noktayı, beklentimizi konuştuk. Sayın Putin'e, Beşar Esad'ın bizim çağrımıza vereceği cevabın temini noktasında bir adım atması çağrımız oldu. Sayın Putin, Esad'a bu adımı atması için herhangi bir çağrıda bulunur mu? Onu da zamana bırakıyoruz."

Scholz'un ziyareti: Eurofighter konusunda olumlu adımlar atılabileceğini gördük

Almanya Başbakanı Olaf Scholz'un Türkiye ziyaretiyle ilgili olarak sorulan "Türkiye'ye yönelik silah ambargosunun kaldırılmasına ilişkin beklentiler vardı. Basın toplantısında onların kaldırılmasına dönük çok net konuşmadı. Sadece Deniz Kuvvetlerine yönelik bir satış mevzusu konuşuldu ama o hep vardı. Onun dışına taşacak mı? Eurofighter'a izin verilecek mi? Bunları çok açık söylemedi. Siz kendisinden daha açık garantiler aldınız mı, izleniminiz nedir?" sorusuna yanıt veren Erdoğan, şunları kaydetti: 

"Kendisiyle yaptığımız ikili görüşmede Eurofighter konusunda olumlu adımlar atılabileceğini, gerek İngiltere gerekse Almanya'nın bu işe sıcak baktığını gördük. Şu an itibariyle de ilgili bakan arkadaşlarımız karşılıklı olarak görüşmelerini sürdürecek. Olay sadece Eurofighter ile sınırlı değil. Bunun dışında Deniz Kuvvetleri, Kara Kuvvetleri ve Hava Kuvvetleriyle ilgili birçok alanda parça, makine alımları da buna dahil. İkili görüşmede olumlu yaklaşımları kendisinden aldık. Biz savunma sanayii konusunda ihtiyaçlarımızı attığımız adımlar sayesinde büyük oranda kendimiz karşılıyoruz. Ancak bazı kalemlerde zamana ihtiyacımız bulunuyor. Bu kalemleri de öncelikle müttefiklerimizden karşılama yoluna gidiyoruz. Bu süreç ne zaman tamamlanır uçakların temini aşamasına ne zaman geliriz onu zaman gösterecek. Umarız çok uzun sürmez"

Putin'le görüşme: Arzumuz iki ülke arasında müzakereleri başlatmak

Rusya Devlet Başkanı Putin ile yaptığı görüşmenin ayrıntılarının sorulduğu "Ukrayna Savaşı'nda ateşkes arayışları ve Türkiye'nin arabuluculuk misyonuna dair yeni bir konu gündeme geldi mi? Bir de Putin de bu savaşı bitirmeye dönük yeni bir irade gözlemlediniz mi?" sorusuna yanıt veren Erdoğan, şöyle konuştu: 

"Amerika'da Türkevi’nde Ukrayna Devlet Başkanı Sayın Zelenski ile yaptığım görüşmede olduğu gibi, Sayın Putin’in de daimi ateşkesin sağlanması noktasında bir arayışının olduğunu gördük. Bunu zaten Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan Bey ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov İstanbul’da yaptıkları görüşmelerle teyit ettiler. Karadeniz Tahıl Koridoru’nun canlandırılması, mayınların temizlenmesi konularının yanı sıra, dün akşam Sayın Putin ve heyetiyle yaptığımız görüşmede de esir takaslarıyla alakalı beklentilerin olduğunu gördük. Şu anda bu esir takaslarına yönelik adımları da yakın takibe almış bulunuyoruz. Biz sorunların diplomasi yoluyla çözülmesi konusunda elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz. Arzumuz bir an önce iki ülke arasında barış için müzakereleri başlatmak, hayırlı neticeye ulaşacak yolu açmaktır. Buna muvaffak olmak için yorulmadan çalışmaya devam edeceğiz. Savaşın kazananı, barışın ise kaybedeni olmayacağını vurgulamaya devam ediyoruz. Bu savaş elbet bitecektir, bizim gayretimiz daha fazla kan ve gözyaşı akmadan tamamlanması içindir."

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin

Çin Devlet Başkanı Cinping Türkiye'ye geliyor

"Ankara-Pekin ilişkileriyle ilgili vizyon nedir? Ben Nisan'da gittiğimde Çinli yetkililer 'biz Sayın Cumhurbaşkanını ülkemize bekliyoruz' demişlerdi. Nereye doğru evrilecek Çin'le ilişkimiz?" sorusunu yanıtlayan Erdoğan, Çin Devlet Başkanı Cinping'in Türkiye'ye geleceğini duyurdu. Erdoğan, şunları söyledi: 

"Çin ile geçmişten bugüne uzanan bağlarımız bulunuyor. Birbirlerini etkileyerek gelişmiş iki büyük uygarlığın mirasçılarıyız. İlişkilerimizi bu bağlar üzerine inşa ediyor, köklü yeni bağlar oluşturmak için çalışıyoruz. Çin dünya siyasetinde de ticaretinde de son derece etkin bir ülke. Stratejik ortaklık düzeyindeki ilişkilerimizi geliştirmek için yeni adımlar atabiliriz. Çinli dostlarımızla ikili ticaret hacminin artırılmasından, yatırım potansiyellerine kadar birçok başlığı zaman zaman ele alıyoruz. Biz Çin'den yakın zamanda bir ziyaret bekliyoruz. Ondan sonra da biz iade-i ziyareti yaparız. Sanıyorum bu çok uzun bir zaman almayacak. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping bize bir ziyaret gerçekleştirecek, ardından da biz kendilerine bir ziyaret yapacağız"