Japonya'da Batıyı taklit eden avangart akımlara tepki olarak doğdu, dünyada milyonlara ulaştı; Butoh dansının en çarpıcı örneklerinden Utsushi İstanbul'da

Japon koreograf Ushio Amagatsu’nun Japonya’nın evrensel kültür mirasına hediyelerinden Butoh dansının en çarpıcı örneklerinden biri olan Sankai Juku topluluğunun sahnelediği Utsushi, İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV) düzenlediği 28. İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında sanatseverlerle buluştu.

Japon koreograf Ushio Amagatsu (1949-2024) | Fotoğraf: Shintaro Shiratori

Japonya’da 1950’lerin Batıyı taklit eden öncü dans akımlarına tepki olarak doğan Butoh, Japon halkının fiziksel özelliklerinden ve doğal hareketlerinden yola çıkan bir estetiği benimseyerek hayal gücü ve absürt ortamların kullanımıyla tabular da dahil pek çok konuya eğiliyor.

TIKLAYIN | 28’inci İstanbul Tiyatro Festivali başladı

Bedenleri tümüyle beyaza boyanmış erkek dansçılar tarafından icra edilen Butoh, kazınmış saçlar, pençe yapılmış eller, sessiz çığlıklarla açılmış ağızlar ve grotesk kostümlerle tanınıyordu. Butoh dansçılarının ikinci kuşağından olan Amagatsu, bu dansı sadece yeni bir teknik veya akademik stil olarak kabul etmeyip daha ziyade insanlığın ortak bir duygusuna, evrensel huzura kavuşmak için bedensel bir ifade biçimi olarak ele aldı.

Fotoğraf: T24

Sahnede dans eden beyaz figürler yalnızca etkileyici bir görsellik sunmuyor aynı zamanda mutluluk, üzüntü, acı ve umutla dolu, insanlığa dair incelikli bir hikâye anlatıyor. Sanatçı, Butoh’u dünyayla ilişki içinde, yaşama, ölüme ve evrenselliğe dair tutku dolu bir anlayışı açığa vurmak üzere şekillendirdi. Amagatsu’un özgün görsel dili sahnede sadece bedenleri değil, ruhları da harekete geçiriyor ve insan doğasının gizemlerine eğilen koreografi, izleyicilerin duygularında yankı buluyor.

1980’lerin başında Butoh dansını Avrupa’ya tanıtan Amagatsu, 2024 yılının mart ayında hayata veda edene kadar topluluğu Sankai Juku ile çıktığı turnelerle bu dans türünün tüm dünyada büyük bir hayran kitlesi edinmesini sağladı.

Fotoğraf: Elian Bachini

Uluslararası festivallerden gelen yoğun istek üzerine yaratılan Utsushi, Amagatsu’nun 45 yıllık sanatının özünü yansıtan bir retrospektif* olduğu gibi kendi içinde de bütünlüklü yeni bir eser.

1980’lerden bu yana tüm dünyada fırtınalar estiren Sankai Juku, Japonya ile Türkiye arasında diplomatik ilişkilerin tesisinin 100. yıldönümü vesilesiyle ilk kez ülkemize gelerek 28. İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında İstanbullu izleyicilerle buluştu. 24 Ekim’de Zorlu PSM’de sahnelenen gösteri, bugün tekrar (25 Ekim Cuma) sanatseverlerle buluşacak

*Bir yönetmen veya oyuncuyu iyi bir şekilde temsil ettiği düşünülen seçmece eserler.