15 Temmuz'dan sonra çıkarılan KHK ile başladı; 2016'dan bu yana belediyelere 160 kez kayyım atandı

T24 Haber Merkezi

Türkiye’de 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile 2016 yılından itibaren belediyelere 160 kez kayyım atandı. 

15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL döneminde, 674 sayılı KHK ile yerel yönetimlerde ciddi değişiklikler meydana geldi. 674 sayılı KHK ile belediye başkanlıklarına "kayyım" ataması getirildi.

Belediye Kanunu’nun 45., 57. ve geçici 9. maddesinde yapılan değişiklikler ile büyükşehir ve il belediyelerinde İçişleri Bakanı, diğer belediyelerde ise vali tarafından belediye başkanı, başkan vekili ya da meclis üyesi görevlendirilebiliyor. Görevlendirilecek kişide seçme ehliyetine sahip olma dışında herhangi bir kriter aranmazken, görevleriyle ilgili bir suç nedeniyle haklarında soruşturma veya kovuşturma açılan belediye organları veya bu organların üyeleri, kesin hükme kadar İçişleri Bakanlığı tarafından görevden uzaklaştırılabiliyor. 15 gün içinde soruşturma veya kovuşturma nedeniyle görevden uzaklaştırılan belediye başkanı yerine de görevlendirme yapılabiliyor. Kayyım atanan belediyelerde “bütçe ve muhasebe iş ve işlemleri" valilik onayı ile defterdarlık veya mal müdürlüğünce sürdürülüyor.

Mahalli idarelerin özerkliği Anayasa’nın 127. maddesinde güvence altına alınmıştı 

Anayasa’nın 127. maddesinde mahalli idarelerin özerkliği güvence altına alınırken, kayyım uygulaması mahalli idarelerin merkezi idarenin kontrolü altına girmesine yol açıyor.

674 sayılı KHK ile değişiklik yapmadan önce 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 45. maddesine göre belediye başkanlığının boşalması, görevden uzaklaştırılması, tutuklanması veya seçim dönemini aşacak biçimde kamu hizmetinden yasaklanma cezasının verilmiş olması durumunda, Vali tarafından 10 gün içinde toplanan belediye meclisi tarafından ve meclis üyeleri arasından bir başkan belirleniyordu. Ancak 674 sayılı KHK ile belediye meclisi yok sayılarak başkan, üye ve başkan vekili atamaya İçişleri Bakanlığı ve Valilik yetkili kılındı.

2016'da 96 belediyeye kayyım atandı

Özgürlük İçin Hukukçular tarafından hazırlanan rapora göre, 674 sayılı OHAL Kanun Hükmünde Kararnamesiyle önü açılan kayyım uygulamaları sonucunda 2016 yılında Demokratik Bölgeler Partisi’nden (DBP) seçilen 102 belediye eş başkanlarının 96’sı görevden uzaklaştırılarak yerlerine kayyım atandı. Kayyım atanan 67 Belediye eş başkanı tutuklandı.

2019'da 59 kayyım atandı

Kayyım uygulaması 2019 seçimlerinin ardından da devam etti. 19 Ağustos 2019 tarihinde başlayan kayyım sürecinde ise 65 HDP’li Belediye’den 6 belediye eş başkanına, 56 belediye meclis üyesine mazbata verilmedi. Halkların Demokratik Partisi (HDP) tarafından kazanılan 65 belediyenin 59’una tekrar kayyım atandı. Ayrıca pek çok belediye meclis üyesi de bu sürede tutuklandı.

En az 9 bin 237 memur işten atıldı

Öte yandan, TMMOB Kayyım Uygulamaları ve Takibi Komisyonu tarafından hazırlanan Kayyım İrade Gaspı ve Kent Kırımı raporunda da kayyımlar döneminde bir çok taşınmazın satıldığı, yandaşa davet usulü ile bir çok ihale verilerek kaynak aktarıldığı kaydedildi. 2016 ve 2019 yıllarında yapılan kayyım atamaları sonucunda belediyelerde 8 bin 334 kadrolu ve hizmet alımı personel ile 923 memur işten çıkarıldığı kaydedilirken toplam işten çıkartmaların 9 bin 237’ye ulaştığı kaydedildi.

2024 seçimleri: Van'da başkanlık DEM'den alınarak AKP'ye verildi, tepkilerin ardından Zeydan mazbatasını aldı

HDP, 2019'da kayyım atanan 65 belediye de dahil 31 Mart 2024 seçimlerinde DEM Parti olarak girdiği seçimde belediye sayısını 78'e çıkardı. DEM Parti; Diyarbakır, Van ve Mardin büyükşehir ile 7 il, 58 ilçe ve 10 beldeyi kazandı.

Adalet Bakanlığı'nın Van'daki seçmenlerin yüzde 55'inin oyunu alan Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Abdullah Zeydan'ın iade edilen memnu haklarının geri alınmasına ilişkin başvuru yaptığı ortaya çıktı. 31 Mart seçimlerinden iki gün önce 29 Mart'ta mesai saatinin bitimine 5 dakika kala yapılan itiraz üzerine Zeydan'ın seçme ve seçilme dahil olmak üzere memnu hakları geri alındı. Bunun üzerine AK Parti, Van İl Seçim Kurulu'na başvurarak mazbatanın yüzde 27 oy alan kendi adayları Abdulahat Arvas'a verilmesini talep etti. Van İl Seçim Kurulu da talebi kabul ederek mazbatayı Aras'a verdi. Bu gelişmeler Van kamuoyunda belediyeye dolaylı kayyım ataması olarak değerlendirildi. Abdullah Zeydan, tekilerin ardından Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) yapılan itirazın kabul edilmesi sonrasında 5 Nisan’da mazbatasını aldı.

Hakkari Belediyesi'ne kayyım: Mehmet Sıddık Akış görevden alındı, yerine vali atandı

GAP Belediyeler Birliği seçimi için Diyarbakır'a giden Hakkari Belediyesi Eş Başkanı Mehmet Sıddık Akış, dönüş yolunda geceyi geçirmek için 3 Haziran 2024 tarihinde Van ilinde ikamet eden kızının evinde bulunduğu sırada saat 06.30'da yapılan ikamete yapılan ev baskını ile gözaltına alındı. Avukatları tarafından Hakkari Cumhuriyet Başsavcılığına yapılan başvuru sonrası sadece Belediye Eş Başkanı hakkında Hakkari Cumhuriyet Başsavcılığının başlatmış olduğu 2024 esaslı bir soruşturma kapsamında gözaltına alındığı ve dosyada kısıtlılık kararı olduğu bilgisi verildi. Bunun üzerine Akış görevden alındı ve yerine İçişleri Bakanlığı tarafından kayyım olarak Hakkari Valisi Ali Çelik atandı. 5 Haziran’da ise Hakkari Belediye Eş Başkanı Mehmet Sıddık Akış'a yargılandığı davadan 19 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Kararın ardından Akış tutuklandı.

CHP’li Esenyurt Belediyesi’ne kayyım atandı

Mart 2024'teki yerel seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi'nden (CHP) Esenyurt Belediye Başkanı olarak seçilen Ahmet Özer, 30 Mart Çarşamba günü sabah saatlerinde evinde gözaltına alındı. İçişleri Bakanlığı, 31 Ekim’de "PKK/KCK silahlı terör örgütü üyesi olmak" suçundan tutuklanan Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer'in görevden uzaklaştırıldığını açıkladı. Bakanlık, Özer'in yerine Esenyurt Belediye Başkan Vekili olarak İstanbul Vali Yardımcısı Can Aksoy'un görevlendirildiğini duyurdu.

Bir günde üç kayyım: Mardin, Batman ve Halfeti

İçişleri Bakanlığı, DEM Parti yönetimindeki Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk, Batman Belediye Başkanı Gülistan Sönük ve Halfeti Belediye Başkanı Mehmet Karayılan'ı bugün görevden aldı. Mardin Valisi Tuncay Akkoyun Mardin Büyükşehir Belediyesi'ne, Batman Valisi Ekrem Canalp Batman Belediyesi'ne, Halfeti Kaymakamı Hakan Başoğlu Halfeti Belediyesi'ne kayyım olarak atandı.

Böylece Batman ve Mardin belediyelerine üçüncü kez kayyım atanmış oldu. Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk'ün görevden alınmasına gerekçe olarak Kobani davasında 10 yıl hapis cezası alması gösterildi. Türk hakkında devam eden dava ve yürütülen soruşturmalar da gerekçe olarak sunuldu. 

Ayrıca DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, bugüne kadar kendi belediyelerinden 149'una kayyım atandığını açıkladı.

DEM Partili Mardin, Batman ve Halfeti belediyelerine kayyım atandı!

DEM Partili Mardin, Batman ve Halfeti belediyelerine kayyım atanmasına tepki yağıyor; "Bu darbe demokrasiye yapılmıştır"

Her dört kişiden üçü kayyım uygulamasını doğru bulmuyor

''Spectrum House Düşünce ve Araştırma Merkezi’nin hazırladığı “Yerel Hizmetler ve Kayyım Raporu” verilerine göre, 2016’daki darbe girişiminden sonra hayata geçirilen kayyım atamalarının yerel hizmetler üzerinde olumsuz etkiler yarattığını sonucuna ulaşıldı. Buna göre, siyasi parti tercihlerindeki farklılıklara rağmen Doğu ve Güneydoğu'daki vatandaşların çoğunluğunun kayyım atamalarının ''yerel temsiliyet krizine, seçme ve seçilme hakkına ve örgütlenme özgürlüğüne bir müdahale olduğunu düşündüğü'' ortaya çıkarken bu uygulamanın toplumsal barışın inşasını olumsuz yönde etkilediğini ifade ettikleri de kaydedildi. Katılımcıların sadece yüzde 13,1’i kayyım uygulamasını ''doğru'' bulurken her dört katılımcıdan üçü ise kayyım uygulamasını doğru bulmadığını ifade etti. (ANKA)

CHP'li Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer, "örgüt üyeliği" iddiasıyla tutuklandı Prof. Dr. Ahmet Özer, 31 Mart seçimlerinde CHP ve DEM Parti'nin "kent uzlaşısı" kapsamında, CHP'nin Esenyurt adayı olmuş ve yüzde 49 oy oranıyla belediye başkanı seçilmişti. Özer, 30 Ekim sabahı hakkında yürütülen "PKK/KCK örgüt üyeliği" soruşturması kapsamında ev baskınıyla gözaltına alındı. Evinde, arabasında ve belediye binasında arama yapıldı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'nın açıklamasına göre, aynı zamanda akademisyen olan Özer'in, geriye dönük yapılan 10 yıllık inceleme kapsamında, görüştüğü 694 kişinin "örgüt mensubu olduğu" iddia edildi. Açıklamaya göre, belediye başkan adayı olduğunda adli sicili soruşturulan Özer'in, hakkında telefon dinlemesi uygulandığı, konuşma dökümlerinin oluşturulduğu, fiziki takibe alındığı ve hesap hareketlerinin incelendiği öğrenildi. Soruşturmanın üç ay önce başlatıldığı, Özer'in KCK'lı Remzi Kartal'la yapılan görüşmesinin ise çözüm süreci zamanı 2015'te gerçekleştiği öğrenildi.  CHP'li Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer, "örgüt üyeliği" iddiasıyla tutuklandı: Soruşturma 3 ay önce başlatılmış, 10 yıllık inceleme yapılmış Ahmet Özer'in ifadesi ortaya çıktı: Hepsi uydurma, kayyım atanmasının alt yapısı oluşturuldu; Remzi Kartal Van vekiliydi, aynı aşirete mensubuz, ailesini tanırım Özer'in ifadesi: Hepsi uydurma, kayyım atanmasının alt yapısı oluşturuldu Özer, yaklaşık 12 saatlik gözaltı süresinin ardından gece yarısı "örgüt üyeliği" iddiasıyla tutuklandı. Hakimlik ifadesinde suçlamaları kabul etmediğini söyleyen Özer, "Ben 1,5 milyonluk şehrin belediye başkanıyım, çağrılsaydım koşa koşa ifade vermeye gelirdim. Bunların hepsi uydurma, zorlama siyasi atraksiyonlar ile görevden alınmam için uydurulmuştur. Kayyım atanmasının alt yapısı oluşturulmuştur" dedi. Özer, "10 yıldan fazladır CHP'ye mensubum, en son seçimde aday oldum, İmamoğlu'nun danışmanlığını yaptım, Devlet Planlama Teşkilatı'nda Recep Yazıcıoğlu ile görev yaptım, bugüne kadar bir şey yok, 10-15 yıl önceki bir takım olaylar gündeme getirilerek görevimden uzaklaştırılmaya çalışılıyor" diye ifade verdi.  Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer'in avukatı: Kumpas çok açık; evini kiraladığı öğrencinin amcasının 'örgütten davası var' diye örgütle ilişkili gösteriliyor İmamoğlu: Ahmet Özer aday olduğunda adli sicilini soruşturdunuz, temiz kâğıdı verdiniz; 6 ayda ne değişti? "Terör örgütüyle bağını" gösteren “en önemli görüşme” başsağlığı konuşmasıymış İstanbul Başsavcılığı’nın Özer hakkındaki tutuklamaya sevk yazısında, Özer’in “Terör örgütüyle bağını gösteren en önemli telefon konuşmasının”, üç kardeşi hakkında "örgüt üyeliği"nden işlem yapılan Mehmet Kaya isimli kişiyle, annesinin vefatından sonra başsağlığı için yaptığı telefon görüşmesi olduğu belirtildi. Özgür Özel: Erdoğan'ın bu işi bildiği ortada, Esenyurt ile başlayan adımın İBB üzerinden devam ettirilebilmesi, kötücül aklın yapmayacağı iş değil!     Savcılık ifadesi sürerken "Esenyurt Belediyesi'ne kayyım atandı" iddiası Özer'in savcılık ifadesi sürerken, İçişleri Bakanlığı tarafından Esenyurt Belediyesi'ne Beşiktaş Kaymakamı Oğuzhan Bingöl'ün kayyım olarak atandığı öne sürüldü. Haber ilk olarak, Sabah gazetesi ve TGRT Haber Ankara Temsilcisi Fatih Atik tarafından servis edildi. Ancak Atik, 15 dakika sonra yeni paylaşımda düzeltmeye gitti. T24'e açıklama yapan CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın, "Biraz evvel TBMM'de iktidar kulisinde konuştuğumuz İçişleri Bakanı böyle bir işlemin yapılmadığını söyledi. Ancak Sulh Ceza Hakimliği'nden tutuklama kararı çıkarsa daha sonra işleme bakacaklarını ifade etti. Biz hepimiz bu memlekette bu cümlelerin satır aralarının ne anlama geldiğini biliyoruz" dedi. Avukatı: Kiracısı olan öğrencinin amcasının 'davası var' diye ilişkili gösteriliyor T24'e açıklama yapan Ahmet Özer'in avukatı Şevket Tuci, "Müvekkilimize kumpas kurulduğu açık. Örneğin Mehmet diye biriyle görüşüyor. Mehmet'in kardeşi örgütle ilişkili ama Mehmet'in sicili temiz, bundan suçlanıyor. Mesela Ahmet Özer evini kiraya veriyor. Kiralayanlar öğrenci, ev kirasını da öğrencilerden birinin amcası ya da babası. Kirayı ödeyen kişinin örgütten davası var diye bununla ilişkili gösteriliyor" dedi.  Tutuklanan Ahmet Özer hakkındaki “en önemli görüşme” başsağlığı konuşması çıktı Beyoğlu Kaymakamı özel onaylı terfi aldı, bir gecede vali yardımcısı olup kayyım atandı Özer'in 30 Ekim'de tutuklanmasının ardından 31 Ekim sabajı yerine kayyım atandı. Önceki geceye kadar Beyoğlu Kaymakamlığını yürüten Can Aksoy’un kayyım olarak atandığı İçişleri Bakanlığı’nca duyuruldu. Esenyurt Belediyesi’ne Beyoğlu Kaymakamı Can Aksoy’un getirilmesi kararı sonrasında Aksoy, İçişleri Bakanlığı’nca özel vekalet onayı ile İstanbul Vali Yardımcılığı’na terfi ettirildi. Vekaletli terfi onayının İstanbul Valiliği’ne ulaşmasının ardından, bu kez valilik onayı ile Esenyurt Belediye Başkanlığı’na kayyım atandı. Esenyurt kayyımına “özel onaylı terfi”: Bir gecede vali yardımcısı yapıldı, sonra kayyım olarak atandı   Ahmet Özer kimdir? Prof. Dr. Ahmet Özer, lisans eğitimini Hacettepe Üniversitesi’nde tamamladı. Ardından, Hacettepe ve ODTÜ’de sosyoloji ve bilim felsefesi alanlarında yüksek lisans yaptı ve Hacettepe’de “Güneydoğu Anadolu Projesi'nin (GAP) Sosyo Ekonomik ve Politik Boyutları” başlıklı çalışmasıyla doktora derecesini aldı. 1991-1997 yıllarında 145 belediyeyi içeren GAP Belediyeler Birliği'nin Genel Sekreterliği görevini yürüttü. Ayrıca akademik hayatı boyunca Mersin Üniversitesi, Süleyman Demirel Üniversitesi ve Toros Üniversitesi gibi çeşitli üniversitelerde öğretim üyeliği yaptı, bu kurumlarda rektör yardımcılığı, dekanlık ve bölüm başkanlığı gibi görevler üstlendi. Ulusal ve uluslararası alanda 30’dan fazla kitap yayımladı, kentleşme ve yerel yönetimler üzerine çalıştı. 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde, DEM Parti'yle yapılan "kent uzlaşısı" kapsamında CHP’nin Esenyurt Belediye Başkan adayı oldu. Yüzde 49 oy olarak sandıktan çıkan birinci isim oldu. Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer kimdir? Hakkari Belediyesi'nden sonra ikinci tutuklama 31 Mart'taki seçimde Hakkari Belediye Başkanı seçilen Mehmet Sıddık Akış da yargılandığı dava kapsamında 3 Haziran'da Van'da gözaltına alınmış ve İçişleri Bakanlığı tarafından aynı gün görevden alınarak yerine Vali Ali Çelik kayyım olarak atanmıştı. İçişleri Bakanlığı, görevden almaya ilişkin Akış hakkında "terör örgütü üyeliği" ve "Örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla açılmış bir davayı ve sürmekte olan bir soruşturmayı gerekçe göstermiş, Akkış 5 Haziran'daki duruşmada ise 19 yıl 6 ay hapis cezası alarak tutuklanmıştı.